Hüquq məsləhətxanası

 

Azərbaycanda vergi rezidentliyi sertifikatını necə əldə etmək olar?

 

Azərbaycanda Vergi Rezidentliyi sertifikatının alınması Azərbaycan Respublikası Vergilər Nazirliyinin Kollegiyasının 2017-ci il 12 iyun tarixli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikası ilə digər dövlətlər arasında bağlanmış ikiqat vergitutmanın aradan qaldırılması haqqında beynəlxalq müqavilələrin inzibatçılığı Qaydaları” əsasında həyata keçirilir.

 

Rezidentlik sertifikatı onun verildiyi dövlətdə vergi rezidentlik statusunu sübut etmək və ikiqat vergitutma sazişlərindən faydalanmaq baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir (məsələn, ikiqat vergitutmadan yayınmaq). Rezidentlik sertifikatı Dövlət Vergi Xidməti tərəfindən 1 il müddətinə verilir.

 

Azərbaycanda rezidentlik sertifikatının alınması üçün DTA-01 forması elektron və ya kağız daşıyıcıda təsdiq olunmalı və Dövlət Vergi Xidmətinə təqdim edilməlidir. DTA-01 formasına əlavə olaraq, xarici dövlət, müraciət edən vergi ödəyicisi, həmçinin görülən işlərin (xidmətlərin) təsviri barədə məlumat da əlavə edilməlidir. Əgər rezidentlik sertifikatı razılığa gələn digər dövlətdə hər hansı gəlirə beynəlxalq müqavilədə nəzərdə tutulmuş azadolma və ya aşağı vergi dərəcəsinin tətbiqi məqsədilə istənilirsə, DTA-01 formasında həmin gəlirin əldə edilməsinə əsas verən müqavilənin tarixi, nömrəsi, həmçinin əldə ediləcək gəlirin müvafiq valyuta ilə məbləği (əgər məlumdursa) də göstərilməlidir.

 

Müraciət edən vergi ödəyicisinin seçimi əsasında rezidentlik sertifikatını elektron və ya kağız daşıyıcıda əldə etmək mümkündür.

 

Caspian Legal Center olaraq, Azərbaycanda müvafiq rezidentlik sertifikatını əldə etməyiniz üçün sizi təmsil edə, həmçinin ikiqat vergitutma sazişlərinə uyğun olaraq artıq ödənilmiş vergilərin geri qaytarılması üzrə sizə xidmət göstərə bilərik.

 

 

Vergiləri necə ödəmək olar?

 

Azərbaycan vergi sistemi dünyada ən yaxşılar sırasında yer alıb. Azərbaycanda vergi dərəcələri və vergi ödəmə üsulları nisbətən sadə və aydındır. Vergi ödəyicisinin eyniləşdirmə nömrəsinə malik olan fərdi sahibkarlar və şirkətlər vergi orqanı ilə müqavilə bağlayaraq onlayn vergi giriş və şifrəsini əldə etməli və ya ASAN imza (mobil telefon nömrəsi vasitəsilə aktivləşdirilmiş elektron imza) əldə etməlidirlər.

"Azərbaycanda vergini necə ödəmək olar?" sualı texniki olaraq əsas götürərək cavablandırmaq olar. Cavab belə olardı ki, Azərbaycanda vergi ödəmək üçün onlayn qaydada vergi sənədləri təqdim etmək üçün e-taxes.gov.az sisteminə daxil olmaq və sonra müvafiq xəzinədarlıq kodlarını daxil etmək zəruridir, onlayn bank üsulları ilə vergilərin müvafiq kodunu daxil etməklə bütün vergilər bank köçürməsi yolu ilə ödənilir. Bununla yanaşı, Azərbaycanın istənilən bankında yerində də vergi ödəmək mümkündür. Qeyd etmək lazımdır ki, bu halda vergi ödəmə qəbzləri saxlanılmalıdır. Onlayn bank sistemləri vasitəsilə onlayn olaraq vergilərin ödənilməsi isə daha çox tövsiyə olunur.

"Azərbaycanda vergini necə ödəmək olar?" işçilərə münasibətdə gəlir vergisinə də şamil edilə bilər: qeyd etmək lazımdır ki, belə hallarda işəgötürən (gəlir vergisi ilə əlaqədar) və ya müştəri (Azərbaycan mənbələrindən əldə edilən gəlirlər olduqda, məsələn, Azərbaycanda xidmətlər göstərərkən və s.) müvafiq vergiləri ödəmə mənbəyində tutaraq dövlətə ödəyir.

Azərbaycanda vergi dərəcələri, vergi və digər icbari ödənişlər, sığortalar barədə əlavə suallar üçün bizə müraciət edin. Vergi mühasibləri qrupumuz Azərbaycanda vergi və mühasibat işində sizə dəstək və xidmətlər göstərməkdən şərəf duyacaqdır.

Müqavilə Növləri

Müqavilə iki tərəfli əqddir. Müqavilə elə razılaşma formasıdır ki, ən azı iki tərəf iştirak etmiş olsun. Müqavilə növlərini mülki müqavilə və əmək müqaviləsi olmaqla iki yerə bölmək olar. Digər meyarlar üzrə də müqavilə növləri təsnifləşdirilə bilərlər, məsələn əvəzli müqavilələr və əvəzsiz müqavilələr; Real Müqavilələr (predmetin təqdim edilməsi ilə bağlanır) və konsensual müqavilələr (öhdəliyin götürülməsi ilə bağlanır). Müqavilə növlərindən asılı olaraq şifahi, yazılı və ya notariat qaydasında bağlanıla bilər. 

Mülki müqavilə - kommersiya müqavilə növləri

Mülki müqavilə növləri, yəni kommersiya müqavilə növləri əsasən malların təqdim edilməsi, işlərin görülməsi və xidmətlərin göstərilməsi ilə bağlı müqavilələrdir. Mallarla bağlı alqı-satqı müqaviləsi, əşyaların saxlanca verilməsi müqaviləsini misal göstərmək olar. İşlərin görülməsi müqavilələri adətən podrat müqavilələri hesab edilir: tikinti müqavilələri, təmir müqavilələri, habelə nəticəsində hazır məhsul təqdim edilməsi olan digər müqavilələr bura aiddir. Xidmətlərin göstərilməsi ilə bağlı müqavilələrə müxtəlif xarakterli məsləhət xidmətlərini, texniki dəstək müqavilələrini, icarə xidmətlərini, maliyyə xidmətlərini vəs göstərmək olar. 

Şirkət ilə şəxs arasında faktiki əmək münasibətləri olduğu halda onunla xidmət müqaviləsinin bağlanılması qanunsuzdur. Əmək münasibətlərinin əlamətləri isə iş rejiminə tabe olmaq, əmək haqqı almaq, məzuniyyət hüququ və Əmək Məcəlləsində işçi üçün nəzərdə tutulmuş digər hüquqlar və münasibətlərin əlamətləridir. 

Müqavilə formaları 

Müqavilə növündən asılı olaraq müqavilə forması seçilməlidir. Müqavilə formaları adətən qanunla müəyyən olunmur və təsdiqlənmir. Azad bazar iqtisadiyyatında müqavilə tərəflərinin könüllülüyü prinsipi əsas götürüldüyündən, müqavilə şərtlərini tərəflər özləri müəyyən etməlidir. Bu zaman konkret müqavilə növü üzrə qanunda göstərilmiş zəruri şərtlərə əməl edilməlidir. Qanundakı zəruri şərtlərə zidd olan müqavilə şərtləri etibarsız hesab ediləcəkdir. 

Müqavilə formalarının tərtib edilməsi zamanı müqavilə növlərindən asılı olaraq həmin sahə üzrə qeyri-hüquqşünasların da tövsiyələri alınmalıdır. Məsələn, tikinti müqaviləsi tərtib olunarkən tikinti və mühəndislik sahəsində mütəxəssisin rəyinin alınması tikintinin gedişatı, texniki proseslər və risklər barədə daha ətraflı məlumatlandrma baxımından faydalı olar. Amm hər bir halda bu rəylər əsasında müqavilə növündən asılı olmayaraq hüquqşünas tərəfindən şərtləd müqavilə formasına daxil edilməlidir. 

Müqavilə növləri, müqavilənin xüsussiyyətləri, müqavilə formaları, müqavilə şərtləri barədə daha ətraflı məlumat üçün və ya məsləhət üçün bizimlə əlaqə saxlayın: [email protected], mobil: 050 289 89 73

Azərbaycanda qeyri-rezidentin gəlirlərindən ümumi olaraq 10% ödəmə mənbəyində vergi tutulur. Əksər hallarda bununla yanaşı ƏDV də tutulmalı olur. Qeyd edilməlidir ki, ödəmə mənbəyində verginin tutulması, tutulmuş verginin geri qaytarılması qeyri-rezidentlər tərəfindən tez-tez sorğu edilən suallardır. Vurğulanmalıdır ki, ödəmə mənbəyində tutulan gəlir vergisi xidmətlərin göstərilməsinə görə Azərbaycan mənbəyindən əldə edilən gəlirlərdən tutulur. 

Müvafiq ikiqat verginin aradan qaldırılması sazişinə uyğun olaraq ödəmə mənbəyində tutulmuş vergilər geri qalına bilər. Müvafiq sazişin şərtindən asılı olaraq, vergi qurumu tərəfindən öncədən təsdiq edilməklə DTA forması tərtib edilərək verginin Azərbaycanda ödəmə mənbəyində deyil xaricdə (qeydiyyat dövlətində) ödənilməsi mümkündür. İkiqat vergi sazişi oldudq, ödənilmiş belə vergi geri alına və ya qeyri-rezident öz dövlətində bu həcmdə verginin ödənilməsindən azad edilə bilər (vergi krediti).  

Əmlakın alınması ilə bağlı son suallardan biri xaricilərin Azərbaycanda əmlak ala bilib-bilməməsidir. Azərbaycan qanunlarına görə əmlak iki yerə bölünür: daşınar əmlak (şəxsi əmlak) və daşınmaz əmlak (daşınmaz əmlak - daşınmaz əmlak).

Hər hansı bir əcnəbinin yerli vətəndaş kimi Azərbaycanda fərdi əmlak almaqda bərabər hüquqları vardır. Əcnəbi, torpaq istisna olmaqla, Azərbaycanda daşınmaz əmlak (daşınmaz əmlak) ala bilər. Başqa sözlə, xarici vətəndaş və ya vətəndaşlığı olmayan şəxs olsanız, ev, villa, mənzil və digər əmlak ala bilərsiniz, ancaq torpaq deyil. Buna görə, bir əcnəbi kimi torpaq istisna, yerli vətəndaşlar kimi oxşar hüquqlardan istifadə edirsiniz.

Azərbaycanda əmlak almaq adətən aşağıdakı prosesləri əhatə edir:

1. Müvafiq bir əmlak tapmaq, fiziki yoxlama və qiymət və şərtlərlə razılaşma;

2. Notariusda alqı-satqı müqaviləsinin imzalanması (Qeyd: notarius tərəfindən təsdiq edilmiş etibarnamə ilə bunu icra etmək olar, əcnəbi şəxsən fiziki olaraq Azərbaycanda olması zəruri deyil);

3. Notariat müqaviləsi mərhələsi ilə birlikdə əmlak üzərində dövlət reyestrinə müraciət edilir.

4. Mülkiyyət hüququnun qeydiyyat sənədi əldə etmək

Azərbaycanda yeni tikilmiş binalarda və tikililərdə mülkiyyət sənədləri (mülkiyyət sənədləri) adətən mövcud olmur və bunun əvəzində alıcı (investor) ilə daxili alqı-satqı müqaviləsi bağlanılır. Bu, müqavilənin təhlili və əməliyyatlar zamanı girov / yük və ya mümkün saxtakarlıqların yoxlanılması üçün hüquqi dəstək tələb olunur. Mümkün problem ondan qaynaqlanır ki, mülkiyyət sənədi olmayan əmlakın qeydiyyata alınmır və buna görə daşınmaz əmlakın dövlət reyestrinə daxil olmur. Üçüncü şəxslərin hər hansı bir tələbləri, əmlak üzrə əməliyyatlar, yüklər də eyni səbəbdən qeydə alınmır. Buna görə bunun üçün xüsusi diqqət tələb olunur.

Şirkət (hüquqi şəxs) qeydiyyatdan keçirməklə torpaq almaq dolayı yolla mümkün ola bilər. Yenə də bu, əmlak vergiləri (şirkətlərdə daha yüksəkdir) və təhlil edilməli və müəyyən bir vəziyyətdə düzgün planlanmalı olan əmlak riskləri və əlavə risklər gətirir.

Vəziyyətdən asılı olaraq əmlak əməliyyatlarında vergi və əlaqədar xərclər var. Düzgün planlaşdırılıb optimallaşdırılsa, bu cür artıq vergi və xərcləri qanuni olaraq azaltmaq mümkündür.

Əcnəbi sərbəst şəkildə əmlakı sata bilər və ya sata bilər və əldə etdiyi vəsaiti istənilən yerli şəxs kimi köçürə bilər. Azərbaycan qanunvericiliyi əcnəbi və ya yerli şəxs arasında bu cür hüquqlara münasibətdə ayrı-seçkilik etmir.

Ətraflı məlumat və ya suallarınız üçün bizə müraciət edin.

Vətəndaşlıq haqqında qanunda nəzərdə tutulmuş qaydada Azərbaycan vətəndaşlığını əldə etmək mümkündür. Bunun üçün 5 il fasiləsiz daimi yaşayış, qanuni gəlir mənbəyi, Azərbaycan Konstitusiyasına və qanunlarına əməl etməyi və Azərbaycan dilini bilmək tələb olunur.

Təcrübədə əcnəbi şəxs yaşayış icazəsi almaqla prosesə başlamalıdır. Müvəqqəti yaşayış icazəsi ilə Azərbaycanda 2 il qaldıqdan sonra daimi yaşayış üçün müraciət etmək mümkündür. 5 illik müddət daimi yaşayış sənədinin verildiyi gündən etibarən hesablanır. Şəxs Azərbaycan dilini öyəndikdən sonra müvafiq imtahandan keçməli və qanuni gəlir mənbəyinə sahib olmalıdır.

Müraciətlər Dövlət Miqrasiya Xidmətinə təqdim olunur, Azərbaycan vətəndaşlığını vermək səlahiyyəti isə Prezidentə aiddir.

Əlavə suallarınız üçün bizə müraciət edin. 

Bəli, şirkət qeydiyyata alındıqdan sonra 3 gün ərzində bank hesabı açmaq mümkündür.  Azərbaycan banklarından bəziləri müasir elektron bank xidmətləri təmin edir ki, bu da hesaba xaricdən nəzarət etmək imkanı verir. 

Əcnəbi şəxslər bank hesabı açmaq üçün Azərbaycan müvəqqəti yaşamaq icazəsinə sahib olmaları tələb edilmir. Hüquqi şəxslərin bank hesabı açılması üçün təsis sənədləri ilə birgə, əcnəbi hüquqi şəxs olduqda benefisiar mülkiyyətçi (səhmdar) da müəyyən olunmalıdır. Məqbul səbəblərdən bu olmadıqda hüquqi şəxsin məsul şəxslərinin eyniləşdirilməsi ilə bank hesabı açıla bilər. 

Aylıq əmək haqqının 8000 AZN-dən az olduğu qeyri-neft sənayesində çalışanlar işçilərin gəlir vergisi 0% təşkil edir.  

Azərbaycanda ƏDV 18%, bəzi məhsul və xidmətlər üzrə 0% məbləğindədir və azadolmalar tətbiq olunur. 

  • Azərbaycanda mənfəət vergisi şirkətin xalis mənfəətinin 20% -i məbləğindədir. Aşağıdakı vergi güzəştləri və müxtəlif faiz dərəcələri tətbiq olunur: 
  • Vergi ödəyicisi kimi qeydiyyatından keçmədən fərdi şəxslərə xidmət göstərən sahibkarlıq subyektləri və illik dövriyyəsi 200 000 AZN-dən aşağı olan sahibkarlıq subyektləri öz dövriyyələrinin 2%-i məbləğində sadələşdirilmiş vergi ödəyəcəklər. (xərcləri çıxılmadan) 
  • İllik dövriyyəsi 200 000 AZN-dən aşağı olan və 10 nəfərdən az işçisi olan mikro sahibkarlıq subyektlərinə 75% vergi güzəştləri tətbiq edilir, yəni, mənfəət vergisi 5% olacaq. 

Bəli, ola bilər. Yerli payçı və ya direktor tələbi qanunvericiliklə müəyyən edilməyib. 

Azərbaycanda şirkətin (Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyət) qeydiyyatdan keçirilməsi qaydaları sadələşdirilmişdir və ərizə forması, şirkətin təsis sənədləri (nizamnamə və təsis qərarı) kimi minimal sənədlər tələb edilir. Qeydiyyat orqanı Vergilər Nazirliyidir. 

Ətraflı məlumat üçün buradan baxın. 

 

Bəli, arvad/ər və uşaqları birbaşa olaraq ailə üzvlərinə bağlı olan müvəqqəti yaşama icazəsi üçün uyğun gəlir. Əsas ərizəçinin valideynləri onun himayəsində olduqda, valideynlər də ailə üzvlərinə bağlı olan müvəqqəti yaşama icazəsi üçün uyğun gəlirlər.  

Praktikada müvəqqəti yaşama icazəsi 3-12 ay müddətinə verilir. 

  • Əcnəbi və vətəndaşlığı olmayan şəxslərə Azərbaycan Respublikasında müvəqqəti yaşamaq üçün icazə aşağıdakı hallarda verilir: 
  • Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı ilə yaxın qohumluq münasibətlərində olduqda. Valideynlər və uşaqlar, nənə və nəvələr, qardaşlar və qardaşlar qanunla yaxın qohumlar hesab olunurlar; 
  •  ölkə iqtisadiyyatına azı 500.000 manat məbləğində investisiya qoyduqda; 
  • Azərbaycan Respublikasının ərazisində azı 100.000 manat dəyərində daşınmaz əmlakı və ya Azərbaycan Respublikasının banklarında həmin məbləğdə pul vəsaiti olduqda. Belə hallarda Azərbaycanda daşınmaz əmlakın qiyməti müstəqil qiymətləndirici agentliklər tərəfindən qiymətləndirilir və daşınmaz əmlakın real müqavilə qiyməti dövlət orqanları tərəfindən nəzərə alınmır. 
  •  iqtisadiyyat, sənaye, hərbi, elm, mədəniyyət, idman və digər sahələr üzrə yüksək səviyyəli mütəxəssis olduqda; 
  • İcra orqanının müəyyən etdiyi məqsədlər üçün fiziki və ya hüquqi şəxslər tərəfindən dəvət edilmiş xüsusi kateqoriyaya aid mütəxəssis olduqda; 
  • Azərbaycan Respublikasının ərazisində müvəqqəti və ya daimi yaşayan əcnəbilərin və vətəndaşlığı olmayan şəxslərin ailə üzvləri olduqda; 
  • xarici hüquqi şəxsin Azərbaycan Respublikasındakı filial və nümayəndəliyinin rəhbəri və müavini vəzifəsini daşıdıqda; 
  • Azərbaycan Respublikasında təsis edilmiş və təsisçisi və ya təsisçilərdən ən azı biri xarici hüquqi və ya fiziki şəxs olan hüquqi şəxslərin rəhbəri və onların müavini vəzifəsini daşıdıqda; 
  • Azərbaycan Respublikasının ərazisində sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olduqda. Bu hal o vaxt Azərbaycan Respublikasının ərazisində müvəqqəti yaşamaq üçün icazənin verilməsinə əsas hesab olunur ki, həmin şəxslər azı 5 nəfər ilə tam iş vaxtı şəraitində və ya 10 nəfər ilə natamam iş vaxtı şəraitində əmək müqaviləsi bağlamaqla faktiki fəaliyyət göstərirlər. Bu hal üzrə işçilərin ən azı 80 faizinin Azərbaycan Respublikası vətəndaşı olması tələb olunur. 
  • Azərbaycan Respublikasının ərazisində haqqı ödənilən əmək fəaliyyəti ilə məşğul olmaq üçün bu Məcəllə ilə müəyyən edilmiş qaydada iş icazəsi aldıqda; 
  • Azərbaycan Respublikasının ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrində əyani formada və ümumtəhsil müəssisələrində təhsil aldıqda; 
  • dövlət qeydiyyatına alınmış dini qurumlarda peşəkar dini fəaliyyətlə məşğul olduqda; 
  •  Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq müqavilələrində nəzərdə tutulmuş əsaslar olduqda. 

Vətəndaşlıq əldə etmək üçün əsaslar mövcud olmalıdır. Ümumi əsaslardan başqa (Azərbaycan ərazisində doğulma və ya Azərbaycan vətəndaşlarından doğulma) vətəndaşlığa qəbul olmaq üçün əcnəbi və ya vətəndaşlığı olmayan şəxs, Azərbaycanda daimi yaşamaq icazəsi əsasında minimum (son?) 5 il qalmış olmalı, qanuni gəlir mənbəyinə malik olmalı, Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına riayət edəcəyi barədə öhdəlik götürməli və Azərbaycan dilini bilməsi haqqında sənəd təqdim etməlidir. 

Xeyr, Azərbaycan Avropa Şurasının üzvü olsa da, hələ ki, Avropa İttifaqının üzvü deyil.